Kentimizde Yaşadığımız Depremlerden Ötürü Tasarımda Dikkate Aldığımız Mevzuatlarımıza (TDY 2018- TS500 –TS498) Ek Olarak İlave Maddeler Ve Taslakların Eklenmesi, Orta Hasar–Az Hasar-Tadilat Ve Yeni Yapı Tasarımında Dikkate Alınması

Karar Tarihi: 06.09.2023 Karar No: 097

Belediye Meclisi 5393 sayılı Belediye Yasanın 20. Maddesi gereğince Eylül ayı olağan toplantısı 1. Birleşimi 1. Oturumunu yapmak üzere Belediye Başkanı Osman GÜDER’in Başkanlığında toplandı.

Gündemin 3’ üncü maddesi; İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 01.09.2023 tarihli ve 57298 sayılı yazısı ile Meclise havale edilen, Kentimizde yaşadığımız depremlerden ötürü tasarımda dikkate aldığımız mevzuatlarımıza (TDY 2018- TS500 –TS498) ek olarak ilave maddeler ve taslakların eklenmesi, orta hasar –az hasar-tadilat ve yeni yapı tasarımında dikkate alınması ile alakalı teklifi okunarak gereği görüşüldü.

Talep yazısında; 24.01.2020 tarihli 6,8 MW Elazığ Sivrice Merkezli  -06.02.2023 tarihli  7,7  MW (2039 GAL-2.07 g) Kahramanmaraş Pazarcık Merkezli-06.02.2023 tarihli  7,6 MW (635 GAL  – 0,65 g ) Kahramanmaraş  Elbistan  Merkezli – 27.02.2023 tarihli  5,6  MW  Malatya  Yeşilyurt  Merkezli meydana gelen depremler; fay zonu üzerine kurulu kentimiz için  maddi manevi  oluşabilecek zararı en aza indirip  meydana gelebilecek  deprem ivme ve periyotları  konusunda  en iyi yapı tasarımlarını  yapabilmeyi zorunlu  kılmış, ihtiyaç haline  getirmiştir. Kentimizde yaşadığımız depremlerden ötürü tasarımda dikkate aldığımız mevzuatlarımıza (TDY 2018- TS500 –TS498) ek olarak kararımıza istinaden aşağıda sıralanan maddeler ve taslakların orta hasar –az hasar-tadilat ve yeni yapı tasarımında dikkate alınması gerekmekte olup, bahse konu ilave maddelerin Meclisimizde görüşülerek karara bağlanması talep edilmiştir.

Mecliste yapılan müzakere sonucunda; Meydana gelen depremler neticesinde ilgili kanun ve mevzuat hükümlerine ek olarak statik açıdan deprem ivme ve periyotları konusunda en iyi yapı tasarımlarını yapabilmeyi zorunlu kılmış ve ihtiyaç haline getirdiğinden dolayı, aşağıda belirtilen, 
1)-Yerinde dökme betonarme uygulanacak yapı tasarımında döşeme tipi plak seçilen katlarda kiriş açıklığı 7 metreden fazla olmayacak. 
2)-Tasarımda merdiven donatıları boyuna minimum Q14 enine minimum Q10 verilecektir, yapıların kullanım yoğunluğu baz alınarak boyutlandırılacaktır.  
3)-Bina içerisinde yük dolandırılmadan en kısa yoldan mesnetlere–düşey taşıyıcı yapı elemanlarına (kolon-deprem perdeleri) aktarılacak, aynı kirişe birden fazla saplama kiriş yapılmayacak saplama kiriş donatı uygulama kurallarına dikkat edilecektir.  
4)-Yapıda temelden çatıya kadar düşeyde taşıyıcı elamanlarda kesit değişimi yapılmayacak (kolon –deprem perdeleri) kolonlardaki donatı sayısı; sistemi kurtaran en yüksek sayıdaki donatı sayısı üzerinden sabitlenecek. (min –max donatı pursantaj kurallarıda dikkate alınarak)
 5)-Yapı tasarımında kullanılan kiriş boyutu 25*60 seçilen kirişlerde gövde veya pilye donatısı kullanılacak.  
6)-Yerinde dökme ve prefabrik uygulanacak tüm yapılarda tasarım hesaplarında kullanılacak beton sınıfı minimum C30/37 seçilecektir. 
7)-Betonarme uygulanacak yapı tasarımında yapının dış çerçevesi kirişlerle kapalı bir düzlem oluşturulacak şekilde tasarlanacaktır. 
8)-Tüm yapılarda   çözülecek statik sistem tasarımlarında bina önem katsayısı 1,2 alınacaktır. 
9)-Bitişik nizamlarda temele ampatman yapılamayacağından max temel zemin gerilmesini aşmayacak şekilde çözümler bulunacaktır. (4 cephe kirişli radye, uygun temel kalınlığı yada bina yükünün hafifletilmesi vs.) 
10)-Yapının toprak altında kalan bölümünün yüksekliği tasarımda kullanılan ilgili statik proje paket programına tanımlanacak, gömülme derinliği yeterliliği konusunda yapının deprem devrilme kontrolü program destekli teyit edilecektir. (Aplikasyon kot farkı ve yapıya etkiyen yanal zemin itkisi sisteme tanımlanacaktır), subasman vizesi aşamasında yapı denetim tesviye kotlarını kontrol edecektir.  
11)-Hasar almış asansör deprem perdelerinin onarılması konusunda Statik tasarımda sistemi kurtaracak kesitler ön planda tutulup asansör kapasite şartname sınırı aranmayacaktır.  
12)-Zemin etüd rapolarında ZD, ZE, ZF gibi zemin sınıflarının bulunduğu zeminlerde zemin iyileştirilmesi yapılacaktır. (  opsiyonel  ) Güçlendirilmiş  zeminde kullanılacak sistem tasarımı  ( temel –üst yapı vs.) ilgili mevzuat (TDY 2018- T500-TS498 ve belediyemizce alınan kararlar dahil ) proje müellifi insiyatifindedir .
13)-Bodrum kat subasman perdelerinde uygulanacak boyuna donatılar 1.0-1.5 metreye yüksekliğe kadar   Q8, 2.0-2.5 metreye kadar Q10, 2.5 metre yükseklikten sonrası Q12 verilecektir.  
14)-İstinat duvarı statik tasarımlarında  yapı genelde betonarme  çözülecek şekilde (taş duvar program hesabı yaygın olmadığından )  3.0 metrede bir  kademeli olarak tasarlanıp , zamana bağlı duvarın statik  yapısına zarar verecek  su birikintisi vs. drane edebilecek  -uzaklaştıracak  barbakan vs. detaylar projede gösterilip yerinde uygulansın  , yapının  güvenle taşıyabileceği max yükleme –duvar eğimi –devrilme moment kontrolleri vs  ilgili mevzuat ve şartnameler baz alınarak rapolarıyla sunulsun.
15)-Deprem perdelerinde gövde boyuna donatıları min Q12 ‘lik verilsin, temelden çatıya kadar donatı ve kesit değişimi yapılmasın (kritik perde yüksekliği) 
16)-Oluşabilecek deprem kaynaklı yapıdaki eksenel kuvvetlerin yapıda hasara neden olmasını engelleyebilmek amaçlı; kirişlerdeki sistem sürekliliğini sağlamak amacıyla mimari duvar tasarımları, bina boyunca X-Y doğrultusunda yapıda sürekliliği ayarlanacak şekilde mimari tasarıma özen gösterilecektir.
17)-Yapıdaki deprem perdeleri için; Ekte verilecek taslakta yapı içerisinde statik tasarımda kullanılacak DEPREM PERDELERİNİN DAĞILIM YERİ- YÖNÜ –SAYISI esas alınacaktır.
18)-Yapı içerisinde tasarımda kullanılacak kat diyaframı döşemelerinde farklı döşeme tipi uygulanmasından kaçınılacaktır.  (aynı katta asmolen –plak  -kaset –mantar  döşeme  tipi ) 
19)-Asansör kule katın sistem ile beraber karkas çözümüne özen gösterilecek. ( mimari projede kule kat tasarımı konusuna özen gösterilecektir.)  
20)-Yapıda kullanılacak mütemadi (sürekli) temellerde, temel kirişlerinde pilye veya gövde donatısı –çift etriye kullanımına özen gösterilecektir  
21)-Performans analizleri ve güçlendirme statik projelerinde üniversitelerin mühendislik fakültelerinin İnşaat Mühendisliği bölümü mezunu olup, mekanik veya yapı anabilim dallarında alanında yetkinliğe sahip kişilerin ve üniversitelerin –dekanlıkların danışmanlık onayından sonra tarafımızca kabul edilecektir. 
22)-Dört kat ve üzeri yapımına yeni başlanacak tüm binalarda bodrum yapılması zorunludur.  
23)-Hasar tespitleri sonucunda onarım-güçlendirme statik proje tasarımlarında TDY 2018 –Bölüm 15 kuralları esas alınacaktır.  
24)-Yapı temel don derinliği belirlenirken; Yapı dört köşesindeki en düşük tabi zemin kotundan (TZK) 80 cm inildikten sonra, ilgili kot temel üst kotu olarak belirlenecektir. (kot farkı fazla  olan  eğimli arazilerde tesviye kotlarıda  dikkate alınarak belirlenecek  temel üst kotu belediyemiz insiyatifindedir) 
25)-Statik proje tasarımında aks aralığı–sayısı, kolon–deprem perde sayısı ve yönü mimari projeden farklı olan, zemin değerleri onaylı zemin etüdünden farklı olan, eksik ve onaysız evrakları bulunan statik proje inceleme -onaylama başvuruları iade edilecektir.  
26)-Statik Proje İnceleme–onaylama başvuruları yapıldıktan sonra program datası tarafımıza iletilmeyen projeler incelemeye alınmayacaktır.
27)-Bodrumsuz subasman katta dolgu olan binalarda dolgu malzemesi, mıcır–iri daneli çakıl–yük ve basınç altında sıkışmayan dolgu malzemesi kullanılacak şekilde statik projelerde ilgili kat yanına not düşülecektir. (Farklı sebeplerden zamana bağlı oluşacak üniform olmayan lokal çökmelerin önüne geçebilmek için)  
28)-Kullanılan yapı malzemesi betonarme (beton+demir) plastik şekil değişimine (kalıcı şekil değişikliğine) daha yatkın rijit malzemedir. Tasarımda kullanılan sünek yapı davranışında daha fazla deforme olup yapıda tasarımında kullanılan özelliğini kaybedeceğinden genel itibariyle rijitliğin artırılmasına özen gösterilmelidir. Sistem tasarlanırken seçilen yapı malzemesinin yapının stabil ve deprem durumundaki davranışları göz önüne alınarak değerlendirme yapılacaktır.  
29)-Yapı tasarımında son depremlere göre deprem ivme etkisinden kaynaklı katsayı (zemin değerleri ilgili peryot vs.)  seçimleri özenle yapılacaktır.  
30)-Statik proje tadilatlarında; Tadilat konu içeriği statik sistemi zayıflatmaya yönelik (kolon-kiriş-deprem perdesi yatay düşey taşıyıcı elemanların sistemden kaldırması, sistemdeki yapı elemanlarında donatı azaltımı, beton sınıfının düşürülmesi vs.)  yapılacak tadilat projelerine  izin verilmeyecektir.
31)-Geoteknik raporu istenen yapılar; Mikro bölgeleme etüt raporu değerlendirmeleri neticesinde;
•    Önemli Alan ( Ö.A.) 2.1.a ‘ da kalan  5 kat ve üzeri  tüm yapılar,
•    Önemli Alan ( Ö.A .)  2.3.a  ( ÖA.2.3-a) ve  Ö.A .2.3.b  tüm yapılar,
•    Önemli Alan (  Ö.A.)  5.2.a tüm yapılar,
•    Önemli Alan ( Ö.A. )  5.1. tüm yapılar,
maddelerinin tasarımda dikkate aldığımız mevzuatlarımıza (TDY 2018- TS500 –TS498) ek olarak kararımıza istinaden, orta hasar –az hasar-tadilat ve yeni yapı tasarımında dikkate alınmasına oy birliği ile karar verildi.