Efsaneleri ve İnanışları
Eski Malatya Kuruluş Efsanesi
Eski Malatya’nın terk edilişi Hafız Paşa karargâhının burada kurulması ve askerlerin zorunlu olarak misafir olmalarından kaynaklanır.Malatyalılar, yazlık evlerin bulunduğu Aspuzu bahçelerindeki evlerinde yaşamaya devam etmek zorunda kalırlar. İşte bu durum halk arasında çeşitli söylencelerin anlatılmasına neden olur.
Eski Malatya XIX. Yüzyılın başlarında terk edilmiştir. Halk Aspuzu bağlarına yaz için göç etmektedir. Söylence bu göçle ilgilidir. Eski Malatyalılar her yıl Aspuzu’ya göç ederken ateşlerini bir kuyuya doldurup üstünü kapatmakta, dönünce de aynı kuyudan ateşlerini almaktadırlar. O yıl Aspuzu’dan dönen halk ateşlerinin söndüğünü görür. Bunu uğursuzluk sayar ve kenti terk ederler. Eski Malatya-Beydağı söylencesi bu çerçevede anlatıla gelmiştir. Beydağı’nda uyuduğuna ve taşa döndüğüne inanılan bir Ermiş’e ilişkin söylence şu şekildedir:
Ermiş, her yıl uyanmakta ve Beydağı ‘na şu soruyu sormaktadır. Eski Malatya ovası altın sabanla sürülüyor mu?
Olumsuz cevap alınca yeniden uykuya dalmaktadır. Eski Malatya ovası, çokverimlidir. İyi sürülüp işlenirse bereket bolluk artacak ve sabanlar bile altındanyapılacaktır. O gün ermişin yeniden canlanacağına inanılmaktadır.
